Motor Soğutma Sistemleri

  Motorlar, silindirler içindeki yakıtın yanması ile ortaya çıkan ısı enerjisini mekanik  enerjiye çeviren makinelerdir. Bu sebeple motor parçaları, çalışma sırasında yüksek sıcaklıklara maruz kalırlar. Silindirdeki hava-yakıt karışımı yanarken, yanmış olan gazların sıcaklığı anlık olarak 2000-2500ºC’ye kadar çıkabilir. Oluşan ısının bir bölümü silinidr çeperleri, silindir kafası ve pistonlara ısı transferi ile iletilir. Motorun sağlıklı bir biçimde çalışması için motor parçalarının maruz kaldığı sıcaklıklar kritik değerleri aşmamalıdır. Bu sebeplerden ötürü motorun emniyetli bir şekilde çalışabilmesi adına motorlu taşıtlarda soğutma sistemlerine ihtiyaç duyulur.

 İki tip soğutma sistemi vardır:

• Sıvı soğutma
• Hava soğutma

Sıvı Soğutma

  Motor bloğunun içine ve motor boşluklarına yerleştirilen boru ve kanallardan dolaştırılan sıvı ile soğutma sağlanır. Motor bloğunda ısınan sıvı, radyatöre gelir ve arkasındaki fan yardımıyla soğuturlur, ardından devirdaime katılır. Sıvı soğutmalı sistemde hem sıvı hem de soğutma birlikte kullanılır.

Hava Soğutma

  Eski olan bazı otomobiller hava soğutma sistemi kullanırlar. Bu tip soğutmaya sahip olan motor blokları ısı iletim katsayısı yüksek alüminyum alaşım malzemelerden üretilir. Motor bloğunda silindir çevresinde kanatçıklar yer alır ve güçlü fanlar ile ısı dışarı atılır. Bu tip soğutma sistemine sahip motorların soğuk havalarda antifiriz ihtiyacı yoktur. Bu sayede motor bloğunda çatlamas oluşması gibi riskler yoktur.

Su Soğutma Sisteminin Bölümleri;

  Su soğutmalı motorun soğutma sistemi şu şekildedir; motor su kanalları, termostat, su pompası, radyatör ve kapağı, elektrikli ya da kayışı fan, hortumlar, kalorifer radyatörü ve genleşme kavanozundan oluşmaktadır. 

  Yakıt yakan motorlar yüksek seviyede ısı açığa çıkarırlar. Egzoz sistemi ısının çoğunu alırken; motorun silindir duvarları, silindir kapağı, pistonları gibi parçalar da ısıyı absorbe ederler. Motorun bir bölümü çok ısınırsa yağ tabakasının koruma yeteneği kalmaz, yağsızlık ise motora hasar verebilir. Öte yandan motor düşük harekette çalışırsa verimli olmaz ve yağ kirlenir, tortular oluşur, yakıt sarfiyatı artar. Bu sebeple motor ısınana kadar soğutma sistemi devreye girmeyecek biçimde dizayn edilmiştir.

Radyatör

  Radyatör; motordan alınan ısıyı dağıtmayı sağlayan, yok eden parçaya verilen isimdir. Yüksek ölçüde suyu kanallarda tutup, atmosferle büyük bir alanını temas ettirecek soğutma işlemini sağlar. Su taşıyan kanallardan oluşan petekleri, suyun girişini sağlayan üst kazan ve motora tekrar geri gönderen alt kazandan oluşur. Bazı radyatörler ise yandan kazanlıdır. Çalışma sırasında motordaki su üst kazana gelir ve kanallara üstten dağılırlar. Su ısısını kanallardan aşağıya akarken, gelen hava akımı sayesinde kaybeder.

Kalorifer Radyatörü

  Kalorifer radyatörü araç içi ısıtmasında kullanılır. Torpido içinde bulunur ve ısınan antifrizin bir bölümü bu radyatörden geçirilir. Havalandırmayı açıp ayarı sıcağa getirdiğimizde, arkasında bulunan elektrik fanı çalışır. Bu doğrultuda araç içi ısıtılmaya başlar. Motor ısınmadan kalorifer radyatörü iş göremez. Bunun sebebi motordan aldığı ısıyı araç kabini içine üfleme prensibi ile çalışmasıdır.

Su Pompası 

  Su pompaları farklı tasarımlarda gelirler. Buna karşın birçoğu dönen parça ile suyu motor bloğuna gitmeye zorlar. Arkadan itişli otomobillerin çoğunda fan, su pompası şaftının ucuna bağlıdır. Su pompaları verimli olmaları adına hızlı dönmelilerdir. Fakat gücünü krank miline bağlı V kayışından aldığı için aşınmış ya da gevşek V kayışları kaymaya sebep olur. Bu durum da su pompasının verimini düşürür.

Genleşme Kavanozu

 Birçok soğutma sistemi radyatörün taşma hortumuna bağlı plastik taşma kabı veya genleşme kavanozu kullanır. Soğutucu sıvının genleşmesi halinde bu depo ekstra yer sağlamış olur, bu sebeple genleş kavanozu da denebilir. Motor ısındıkça içindeki soğutmayı sağlayan sıvı genleşir. Genleşme kavanozu olmazsa, soğutucu sıvı taşma hortumunun dışa taşar. Soğutma sisteminde motor soğuduğu takdirde bir vakum oluşur. Bu vakum genleşme kavanozuna taşan sıvının tekrar sistem içine emilmesini sağlar. Bu tamamıyla kapalı bir sistemdir. Soğutucu sıvı, genleşme kavanozu ile sistem arasında genleşme ve büzülme ile git gel yapar. Bunun sonucunda sistem doğru çalışırsa sıvı kaybı olmaz. Bu kavanozun diğer özelliği is hava kabarcıklarını yok edebilmesidir. Hava kabarcıkları bulunan bir soğutucu sıvı bulunmayana oranla daha az verim sağlar. Genleşme kavanozunun asıl amacı, radyatörün devamlı dolu olmasını sağlamaktır.

Radyatör Kapağı

  Sistem içindeki suyu basınç altında tutar ve bunun sonucunda soğumasını sağlar. Radyatör kapağı radyatördeki soğutucu sıvıyı önceden belirlenmiş bir basınçta tutar. Eğer sıvı basınç altında tutulmazsa kaynar ve buharlaşarak yok olur. Radyatör kapağı gerekli basıncı sağlayarak kaynamayı durdurur. Kaynama noktası basınç ile birlikte arttığından sistemin içinde sıvı 100 dereceyi geçse de kaynamaz.

Termostat

  Aracın ilk çalıştırılma anında ısınmasına izin veren sistemdir. Termostat sayesinde soğutma sıvısı ilk olarak devreye sokulmayarak araç çalışması için  gereken optimum motor sıcaklığına gelmesi sağlanır. Bu bahsedilen sıcaklık aşıldıktan  ve pistonlar optimum genleşmeye ulaşır, ulaştıktan sonra soğutma sıvısı devreye girerek motor sıcaklığını sabit tutar.

Fanlar

  Gereken hızda gidiliyorsa aracın ön ızgarasından geçen  hava akımı radyatör peteklerinden geçer ve soğutma işlemini yapar. Fakat gereken hızda gidilmiyorsa fanlar devreye girer ve havayı emerler. Düşük hızla gidilirken ya da rölantide çalışırken fanlar soğumayı sağlar. Bu fanlara hareketi V kayışı verir. Bağımsız ünite olarak da takılabilirler. Bağımsız fanlar ise aküye bağlı ve elektrikle çalışır.


  Kafkas Oto Isıtma Soğutma Sistemleri olarak en ekonomik ve kaliteli hizmeti vermekteyiz. Detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.